- Bir sayının kaç kez yan yana yazılıp çarpılacağını gösteren sayıya üs,çarpılan sayıya da taban denir.
- Üs,tabandaki sayının kendisi ile kaç kez çarpılacağını gösterir.

DOĞAL SAYILARIN ÇARPANLARI VE KATLARI
Bir doğal sayı iki doğal sayının çarpımı olarak yazılabilir.Bu iki sayıdan her birine o sayının çarpanı denir.
Bir sayının çarpanı aynı zamanda o sayının kalansız bölenidir.
Bir doğal sayının kalansız böldüğü sayıların tümüne o sayının katları denir. Örneğin 2 sayısının katları: 2, 4, 6, 8, 10, 12, ...
BÖLÜNEBİLME KURALLARI
Bir doğal sayı,bir sayma sayısına bölündüğünde kalan 0 (sıfır) ise, ¨Bu doğal sayı,o sayma sayısına tam olarak bölünüyor.¨demektir.
- Birler basamağında 0,2,4,6,8 rakamlarından biri bulunan sayılar 2 ile tam bölünür.
- 2 ile tam bölünen doğal sayılara çift doğal sayılar denir.
- 2 ile tam bölünemeyen doğal sayılara tek doğal sayılar denir.
- Rakamlarının sayı değerleri toplamı 3'ün katları olan sayılar (3,6,9,12,15,18 vb.) 3 ile tam bölünür.
- Bir sayının son iki basamağındaki sayı 4'e tam bölünüyorsa,o sayı 4 ile tam bölünür.
- Bir sayının birler basamağında 0 veya 5 varsa,o sayı 5 ile tam bölünür.
- Rakamlarının sayı değeri toplamı 9'un tam katı olan sayılar 9 ile tam bölünür.
- Bir sayının birler basamağında 0 varsa,bu sayı 10 ile tam bölünür.
- Hem 2 hem de 3 ile kalansız bölünen sayılar 6 ile tam bölünür.
ASAL SAYILAR VE DOĞAL SAYILARI ASAL ÇARPANLARINA AYIRMA
- 1 ve kendisi dışında böleni olmayan 1'den büyük sayılara asal sayı denir.
- En küçük asal sayı 2'dir.
- 2'den başka çift asal sayı yoktur.
- 1 asal sayı değildir.
- Bir doğal sayının çarpanlarından asal olanlarına,bu doğal sayının asal çarpanları denir.
- 1'den büyük her doğal sayı,asal çarpanlarının çarpımı şeklinde yazılabilir.
- Bir doğal sayının asal çarpanlarını farklı şekillerde bulabiliriz.
İKİ DOĞAL SAYININ ORTAK BÖLENLERİ VE ORTAK KATLARI
Ortak Bölenler
İki doğal sayının bölenlerinden aynı olanlara ortak bölen denir.
Kesirlerin en sade şeklini yazarken kesri pay ve paydasının ortak bölenlerinin en büyüğü ile sadeleştiririz.
Ortak Katlar
İki doğal sayının katlarından aynı olanlara ortak kat denir
Paydaları eşit olamayan kesirlerde toplama yapmak için önce kesirin paydalarını ortak katların birine eşitleriz.
Bunun için kesirlerde genişletme kullanırız.
GEOMETRİ VE ÖLÇME
Açılar
BİR DOĞRUYA DİKME ÇİZME
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder